Een statief is een onmisbaar accessoire voor elke fotograaf. Het zorgt voor stabiliteit en maakt het mogelijk om scherpe foto’s te maken, zelfs bij lange sluitertijden. Maar welk type statief en statiefkop moet je kiezen? En waar moet je op letten bij het ontwerp en het materiaal?
In dit artikel geven we je een overzicht van de verschillende soorten statieven en hun toepassingen, zodat je de juiste keuze kunt maken voor jouw fotografiebehoeften. Onze keuze kan je hier vinden.
Type statief
Kies je statief in functie van je interesses. Wat je in beeld brengt en hoe je daarvoor tewerk gaat, zal in grote mate bepalen welk statief je gebruikt. Een tripod is het zwaarste statief, maar ook het meest stevige. Het gewicht van je camera en lens wordt verdeeld over drie poten en aan een haak onder de middelzuil kan soms extra gewicht worden aangebracht voor nog meer stabiliteit.
Je kunt het statief zowel buiten als in de studio gebruiken en zelfs fotograferen zonder aan je camera te komen. Zo krijg je de scherpste foto’s. Afhankelijk van de werkhoogte wordt de tripod gebruikt bij macrofotografie, landschapsfotografie en wanneer je lange sluitertijden instelt en rustig wilt werken.
Een monopod staat maar op één poot. Hij dient vooral als ondersteuning voor een camera met zware lens, zodat je die niet de hele tijd zelf omhoog moet duwen. Toch moet je minstens één hand aan de camera houden, want dit statief kan niet op zichzelf staan. Het statief is wendbaar en geschikt voor actiefotografie. Het is gemakkelijker mee te nemen, omdat het veel lichter is dan de tripod.
Ministatieven hebben een beperkte werkhoogte. Ze worden vaak ook tafelstatieven genoemd. Deze gebruik je voor macrofotografie, dicht bij de grond of voor stop-motion fotoreeksen. De gorillapod is een bijzonder statief omdat het flexibele poten heeft. Die kun je rond andere objecten klemmen, om zo je camera daar te bevestigen. Maar het statief is klein en licht en heeft minder draagkracht.
Type statiefkop
De poten zorgen voor de stabiliteit en draagkracht van het statief, maar het gebruiksgemak wordt in grote mate bepaald door het type statiefkop. Kies ook die zorgvuldig uit. De balhoofdkop wordt het vaakst gebruikt. Je camera staat op een bal die met één schroef wordt vastgezet. Geef je de bal zijn bewegingsvrijheid terug, kun je de camera in alle richtingen kantelen. Fixeer de bal weer wanneer je de camera goed hebt staan om de opname te maken.
De driewegkop heeft drie grendels waarmee je het camerastandpunt bepaalt. Elke grendel is met een as verbonden die in een andere richting draait. Wanneer je er één van ontgrendelt, zal je toestel in die richting kantelen. De schommelkop zorgt ervoor dat je camera altijd mooi horizontaal staat, doordat hij een laag zwaartepunt heeft. De schommelkop of gimbal wordt daarom vaak gebruikt bij landschapsfotografie. De vloeistofkop is ideaal bij video-opnames. Hij vertraagt camerabewegingen. Zo gaat de camera minder schokken bij een tilt of bij het pannen.
Ontwerp
Let op het materiaal waaruit het statief is vervaardigd, het draagvermogen en de extra snufjes. Een houten statief is licht en oogt mooi. Maar hout is fragiel en wordt buiten daarom minder gebruikt. Je kiest beter voor een stevig, maar zwaar aluminium frame. Of voor een lichter en supersterk carbon statief, wanneer je van plan bent om het mee op reis te nemen en er ver mee te lopen. Basalt wordt vaak als carbon verkocht, maar is eigenlijk gestolde lava en minder sterk. Een plastic statief is geen goed idee wanneer je een zware camera gebruikt.
Ga altijd na of het statief je camera kan dragen. Een compact camera is klein en licht. Hij kan vrijwel op elk statief worden aangebracht. Maar een spiegelreflexcamera met telelens weegt al snel enkele kilo’s meer en niet elk statief heeft die draagkracht. Met een groot aluminium of carbon statief zit je meestal wel goed.
De ingeklapte lengte van het statief bepaalt of je het gemakkelijk kunt opbergen of meenemen. Maar de werkhoogte kan daar enorm van afwijken. De poten van een statief kun je vaak verlengen nadat je de klemmen hebt losgemaakt. En de middelzuil heeft ook nog een eigen hoogte. Sommige statieven vouw je helemaal open tot dicht tegen de grond. Andere driepoten blijven een stuk hoger steken, zo rond 60 cm.
Om op ooghoogte te kunnen fotograferen, is een statief met een maximale lengte van 190 cm beter geschikt dan één met een maximale hoogte van 140 cm. Ga na of de voetjes van spikes zijn voorzien om je statief stevig in de natte grond vast te zetten. Bekijk of je alle schroeven en klemmen zelf ook gemakkelijk loskrijgt en of je je statief kunt dragen. Aluminium is zwaar, carbon een stuk lichter.